Antibiotics, How They Work (Somali)

Marka Loo Baahan Yahay Antibiyootigga: Sida Loo Daaweynayo Carruurta

Waxyaabaha muhiimka ah

Antibiyootiggu waa daawo loo qaato infakshan jeermis keeno oo la yiraahdo bakteeriyo. Waa in ilmaha laga helo infakshan ah bakteeriyo oo uu sababtaas antibiyootig ugu baahdo si uu u bogsado. Si antibiyootiggu ugu shaqeeyo, waa in ilmaha loo siiyo sida saxda ah ee loogu qoray.

• Meesha aad dhigan karto daawada ka akhriso sida ku dul qoran. Qaar ka mid ah antibiyootigga waa in la geliyo qaboojiyaha cuntada. Weydiiso farmashiistaha haddii aadan hubin.
• Sida daawada loogu qoray waa in aad ilmaha u siiso:
  • Raac tilmaamaha sheegaya goorta iyo inta jeer ee antibiyootigga ilmaha la siinayo.
  • U sii qiyaas kasta sida loogu qoray, xataa haddii uu ilmuhu xanuuunka ka fiicnaado.
  • Haddii lagugula taliyo, ilmuhu daawada ha ku qaato cunto.
  • Haddii lagugula taliyo, ilmaha ha siin cuntooyinka qaarkood inta ay daawada u socoto.
  • Haddii aad daawada hilmaanto, marka xigta u sii sidii laguu qoray oo sidaa ugu sii wad. Marna ha siin wax ka badan sidii loogu qoray markiiba.
• Mararka qaarkood antibiyootiggu waxa uu keeni karaa calool xanuun ama shuban. Weydiiso dhakhtarka haddii uu ilmuhu qaadan karo wax ah cuntooyin caloosha u fiican. Waxaa ku jirta bakteeriyo "fiican" oo caloosha ayaa caafimaad ahaan ugu baahan.
• Haddii ay daawadu ka soo harto ka dib marka ilmuhu u qaato qiyaas kasta sidii loogu qoray, marna meel ha u dhigin ilmaha ama ha siin qof kale. Ku soo tuur daawada haraaga ah oo gee meelaha daawada lagu ee deegaankaaga. Haddii aysan jirin meelo daawada lagu soo tuuro, ku dhex qas daawada kafee ama qaxwe haraa ah oo aad daadineyso, wasakh kale, ama saxarada bisadda. Markaas ka dib ku xir bac ka hor inta aadan ku dhex tuurin qashinka. Ka fiiq macluumaadka ku dul qoran dhalada ama caagga daawada sida magaca ka hor inta aadan ku tuurin qashinka la warshadeeyo ama qashinka kale.

Taleefan u dir dhakhtarka ilmaha...

Haddii ilmuhu:

• ku roonaan waayo ilaa iyo 48 saac gudahood ka dib markaad ku bilowdo antibiyootigga
• yeesho qandho haysa in ka badan 48 saac ka dib marka aad ku bilowdo antibiyootigga
• yeesho calool xanuun, lallabo, matag, ama shuban
• yeesho ama aad ku aragto xaardhiig
• matag bilaabo
• dhib kala kulmo qaadashada antibiyootigga
• yeesho finan cusub
• ka sii darayo sida ka muuqaneysa

Imarjansada ama ER u gee...

Haddii ilmuhu:

• dhib ku qabo neefsashada
• dhib ku qabo laqitaanka
• barar ku yeesho cunaha ama carrabka

Waa maxay bakteeriyo? Bakteeriyadu waa jeermis. Bakteeriyada qaarkeed ayaa dadka u fiican, laakiin qaarkeed ayaa noqda dhibaato. Markay jirka gasho bakteeriyada xun waa ay sii badaneysaa oo infakshan ayey keentaa. Bakteeriyadu waa ay ka duwan tahay noocyada kale ee jeermiska sida faayruska.

Sidee bay antibiyootiggu u shaqeeyaan? Daawooyinka antibiyootigga waxa ay dilayaan bakteeriyada ama waxay joojinayaan in ay bakteeriyadu jirka ku sii taranto. Antibiyootiggu waxa keliya oo uu daawo u yahay waa infakshan ah bakteeriyo. Daawo uma noqon karaan infakshanka uu keeno faayruska (sida hargabka ama ifilada).

Waa maxay sababta daawada loogu sii wadayo haddii ilmuhu xanuunka ka fiicnaado? Joojinta antibiyootigga oo aan dhammaan qeyb ahaan ayey daaweyn kartaa infakshanka, balse infakshankii ayaa soo noqonaya. Waxaa adkaan karta in infakshankaas laga daaweeyo mustaqbalka. Sidaas awgeed waa in uu ilmuhu sidii loogu qoray u dhammeysto daawada oo dhan.

KidsHealth content 9/2023

Back To Top